Toxoplasmosis

Toxoplasmosis, hücre içi protozoon olan Toxoplasma gondii’nin meydana getirdiği zoonotik karakterli bir hastalık olup bütün memeli hayvanlarda, insanlarda ve kanatlılarda görülmektedir. İnsanların yaklaşık 1/3’ü yaşamlarının herhangi bir döneminde bu parazit ile enfekte olurlar.

Kesin konağı kedigiller, ara konağı ise başta insan olmak üzere çeşitli omurgalı canlılardır. Kedilerde eşeyli ve eşeysiz, ara konakta ise sadece eşeysiz çoğalırlar.

Zorunlu hücre içi parazit olan T.gondii’nin 3 enfektif formu vardır: Trofozoit (takizoit), Bradizoit, Ookist Bunlardan ookist kesin konak olan kedigillerin dışkısında bulunan formdur.

NASIL ENFEKTE OLUNUR?

Biz insanların da dahil olduğu ara konaklara hastalığın bulaşması 2 şekilde olur; sporlanmış ookistleri ağız yoluyla alarak ve parazitin doku kistlerini taşıyan başka bir arakonağı yiyerek. Ayrıca akut enfeksiyonlu hayvanların yeni sağılmış sütünü çiğ içen kişilerde toxoplasmosis oluşabilmektedir.

SEMPTOMLAR

Sağlıklı bireylerin çoğu enfekte olduğunu anlamaz veya “grip” benzeri şikayetler oluşur. Örneğin; Lenf yumruları şişer, kas ağrısı olabilir. Belirtiler uzun süre devam edebilir nadiren gözler de enfeksiyondan etkilenebilir. Bağışıklık sistemi zayıf olan insanlarda ise enfeksiyon ciddi belirtilere yol açar. HIV (AİDS) taşıyıcısı olan bireylerde veya kemoterapi gören hastalarda en sık görülen belirti baş ağrısı ve ateştir. Ayrıca epilepsi, koordinasyon bozukluğu, bazen mide bulantısı – kusma da görülebilir. Anne karnında enfekte olan bu şekilde doğan bebeklerin bir çoğunda herhangi bir belirti görülmezken, bazen ilerleyen yıllarda görüş kaybı, mental gerilik ve epilepsi şekillenebilir.

KORUNMA

• Kedinizin kum kabını her gün temizlemek. Toxoplasmanın enfeksiyon yeteneğinin oluşabilmesi için etkenin dışkı içerisinde uzun süre kalması gerekmektedir. Dış ortamda uygun ısı ve nem olmadan, insanları hasta edebilecek seviyeye erişemez.
• Eğer hamile iseniz veya bağışıklık sisteminiz iyi çalışmıyorsa kum kabını değiştirirken eldiven giyiniz ve işlem sonrası ellerinizi dezenfekte ediniz.
• Dış ortamlardaki kum havuzlarının (çocuklar için oyun havuzu) üstünün  kedilerin kaka yapmasını engellemek için kullanılmadıkları zamanlarda kapalı olmasını sağlayınız.
• Yavru sokak kedilerini eve aldığınız zaman mutlaka veteriner hekim kontrolüne özen gösteriniz. Yavru kedilerin toxoplasma ile enfekte olma ihtimalleri yüksektir.
• İyi pişmemiş çiğ et yemeyiniz.
• Çiğ etle temas etmiş tüm mutfak aletlerini iyice yıkayınız.
• Kedinizin asla çiğ et yemesine izin vermeyiniz.
• Kedinizi evde besleyiniz. Dışarıya girip çıkmasına izin vermeyiniz.

Kediniz için veteriner hekimden kendiniz için de hekiminizden toksoplazma testi yapmasını isteyebilirsiniz.

Bu parazite maruz kalmak için illa kedi besliyor olmamız gerekli değil. Yediğimiz et ile de, içtiğimiz su ile de bu etkeni zaten alabiliriz. Çocukluğumuzda bu etkene maruz kalıp hafif bir gribal durum geçirdiğimizi sanmış olabiliriz ve vücudumuz aslında toksoplazma ile tanışmıştır. Toksoplazma ile bir kez karşılaşan insanlar hastalığa karşı bağışıklık kazanırlar ve bu hastalık çoğunlukla belirti vermeden kendi kendine atlatılır.