Kedilerin Enfeksiy̦z Peritonisi РFeline Infectious Peritonitis (FIP)

FIP NEDIR VE NASIL OLUÅžUR?
FIP, her yaştaki kedilerde görülebilen, tedavisi mümkün olmayan coronavirus enfeksiyonu sonucu oluşan viral bir hastalıktır.
Bir çok farklı coronavirus tipi kedileri enfekte edebilir fakat bunlar genelde ateÅŸ, halsizlik ve ishalle seyreder, çok fazla ölüme neden olmaz. Feline Enteric Coronavırus (FECV)’un mutasyona uÄŸramasıyla Feline Infectious Peritonitis Virus (FIPV) ÅŸekillenir ve bu öldürücüdür.
Bulaşma nasıl olur?
Bulaşma temel olarak ağız veya solunum yoluyla olur. Dışkı en önemli bulaşma kaynağıdır. Enfekte kediler virusu salya, göz yaşı, burun akıntısı ile ortama saçarlar. Her yaştan kediler duyarlıdır ancak genelde 2 yaşın altındaki kedilerde ve erkek kedilerde daha çok görülür. Kedilerin birbirleriyle temasları, ortak yem ve su kapları, wc kapları, çeşitli kedi oyuncakları, yatakları bulaşmaya zemin hazırlar. Yavru kediler anne sütünden aldığı antikorlar ile 6-8 haftaya kadar korunabilir.
Belirtiler nelerdir?
Genel olarak iştahsızlık, kilo kaybı, üst solunum enfeksiyonları, halsizlik, karın bölgesinde şişlik, göz enfeksiyonları, denge sorunları, ateş gibi belirtiler olsa da bu belirtiler tanı için yeterli değildir.
FIP’in ıslak ve kuru olmak üzere iki ana formu vardır. Islak form (efüziv) da damar yangısı olduÄŸu için protein ve fibrinojenden zengin sıvı damar dışına çıkar. Bu sıvı karın bölgesinde yada göğüs bölgesinde birikir. Bu yüzden FIP’in ıslak formunda solunum güçlüğü vardır. Kuru FIP’e göre daha öldürücüdür ve daha hızlı ilerler.
FIP’in kuru formunda (non-efüziv) ise böbreklerde, lenf düğümlerinde, göz ve sinir sisteminde granulomatöz lezyonlar oluÅŸur. Islak FIP’e göre daha yavaÅŸ ilerler ve tanısı daha zordur. Göz bulguları (üveitis) ve sinirsel bulgular (yürümede ve kalkmada güçlükler) ön plandadır.
Teşhis nasıl olur?
Veteriner hekimler için daima güçtür. Özgün semptomların olmaması, hematolojik ve klinik bulguların duyarlı ve belirleyici olmaması bu güçlüğün nedenidir. YaÅŸ FIP’in tanısı daha kolaydır, karın yada göğüs boÅŸluÄŸundan alınan sıvı analizi tanıda yardımcı olur. Bu sıvının rengi koyu sarı olup proteince zengindir. Yapışkan ve yoÄŸundur. ELISA, IFA, KELA, virus nötralizasyon testleri ile kan serumunda FECV ile ilgili antikorlar araÅŸtırılır. Pozitif sonuçlar sadece bu kedinin daha önce coronavirusla karşılaÅŸtığını gösterir. Yani virusun mutasyona uÄŸrayıp FIPV ‘e dönüşüp dönüşmediÄŸi hakkında bilgi vermez. Negatif sonuç çıktığında ise kesin olarak kedinin FIP olmadığını göstermez.
Kan Muayeneleri Güvenli midir?
Hematokrit değer ve hemoglobin miktarı düşer. Serum protein değeri artarken albumin/globulin oranı düşer. Globulin değeri artar. Lökositoz meydana gelmesine karşın, lenfopeni vardır. Bilirubin ve kreatin değeri artar ve bunlar sadece yol göstericidir, kesin bir tanı koymada yeterli değildir.
Tedavisi var mıdır?
Kesin bir tedavi yöntemi henüz mevcut değildir. Semptomatik tedavi yapılır. sekonder enfeksiyonlara karşı antibiyotik kullanılabilir. Antiviral ve imunmodilatör ilaçlar kullanılabilir.
Koruma nasıl olmalıdır?
Bu virus kloroform, ısı ve etere duyarlı olup pH:3’te inaktive olur. Bu yüzden etkili dezenfektanlar ile wc kapları, kedilerin bulunduÄŸu ortamlar, yemek ve su kapları belirli aralıklarla dezenfekte edilmelidir. Kediler aynı wc kabını kullanamamalıdır. Kediler üzerinde olumsuz etki yapabilecek tüm stres faktörlerinden (kedi barınakları, satış yerleri, gebelik, yer deÄŸiÅŸtirme, cerrahi müdahaleler, bakıcının deÄŸiÅŸtirilmesi, bir çok hayvanın bir arada bakılması vb.) uzak durulmalıdır.
FIP’in aşısı var mıdır?
Evet vardır ve 16.haftalıktan itibaren Primucell aşı ile aşılamak mümkündür. Bu nedenle 16 haftalıktan küçük ama sütten kesilmiş kedi yavrularına karşı daha fazla özen göstermeliyiz.

Yararlanılan Kaynak: Kedi-Köpek İç Hastalıkları, Prof. Dr. Tarık Bilal