Kedilerde Pyometra Nedir? Belirtileri, Tedavisi ve Korunma Yöntemleri

Kedilerde pyometra, dişi kedilerin rahminde meydana gelen ciddi bir bakteriyel enfeksiyondur. Genellikle çiftleşmemiş veya kısırlaştırılmamış, orta yaş ve üzeri dişi kedilerde görülür. Bu hastalık, zamanında müdahale edilmediğinde ölümcül sonuçlara yol açabileceği için acil veteriner müdahalesi gerektirir.

Pyometra Nedir?

Pyometra, kelime anlamı olarak “irinli rahim iltihabı” demektir. Kedinin rahminde bakteri üremesi sonucunda irin (püy) birikmesiyle ortaya çıkar. En yaygın nedenlerinden biri, hormon dengesizliği ve rahim iç tabakasında uzun süreli değişikliklerdir.
Kedilerde pyometra, çoğunlukla kızgınlık döneminden birkaç hafta sonra gelişir.

Kedilerde Pyometra Neden Olur?

Pyometra genellikle şu nedenlerle ortaya çıkar:

• Kısırlaştırılmamış dişilerde hormon değişimleri
• Tekrarlayan kızgınlık döngüleri
• Rahim içi bakteri enfeksiyonları (özellikle E. coli)
• Doğum sonrası rahim enfeksiyonları
• Yanlış hormon ilaçları kullanımı (örneğin östrus baskılayıcılar)

Pyometra Çeşitleri

Pyometra iki şekilde görülür:

1. Açık Pyometra:
   Kedinin vajinasından irinli veya kanlı akıntı gelir. Kedi sürekli genital bölgesini yalar, kötü koku oluşabilir. Bu durumda tanı daha kolay konur.
2. Kapalı Pyometra:
   En tehlikeli tiptir. Rahim ağzı kapalı olduğu için irin dışarı atılamaz ve rahim içinde birikir. Karın şişliği, iştahsızlık, kusma ve halsizlik gibi belirtiler görülür. Hızla zehirlenme (sepsis) gelişebilir.

Kedilerde Pyometra Belirtileri

Kedinizde aşağıdaki belirtiler varsa, vakit kaybetmeden veteriner hekime başvurun:

• İştahsızlık
• Aşırı su içme ve sık idrara çıkma
• Kusma, ishal
• Karın bölgesinde şişlik
• Halsizlik, uyku hali
• Yüksek ateş
• Vajinal akıntı (açık pyometrada)
• Sürekli genital bölgeyi yalama

Kedilerde Pyometra Nasıl Teşhis Edilir?

Veteriner hekim genellikle şu yöntemlerle teşhis koyar:

• Fiziksel muayene
• Ultrason (rahimde irin birikiminin görüntülenmesi)
• Kan tahlili (beyaz kan hücrelerinde artış, böbrek değerlerinde değişim)
• Röntgen (rahim genişlemesinin tespiti)

Pyometra Tedavisi

Pyometra tıbbi acil durumdur. Tedavi edilmezse kısa sürede ölümcül olabilir.
En etkili tedavi yöntemi acil cerrahi müdahale (ovariohisterektomi) yani rahim ve yumurtalıkların alınmasıdır.
Bu işlem aynı zamanda kedinin tekrar pyometra geçirme riskini de ortadan kaldırır.

Bazı özel durumlarda (örneğin değerli damızlık kedilerde) ilaç tedavisi uygulanabilir. Ancak bu yöntem yüksek risk taşır ve genellikle geçici çözümdür.

Pyometra Ameliyatı Neden Yapılır?

Pyometra, kedinin rahminde irin birikmesiyle oluşan ciddi bir enfeksiyondur.
İlaç tedavisi genellikle yetersiz kaldığından, rahmin ve yumurtalıkların alınması (ovariohisterektomi) gerekir.
Bu işlem sayesinde hem enfekte dokular vücuttan uzaklaştırılır hem de hastalığın tekrar etmesi önlenir.

Ameliyatın amaçları:

• Enfekte rahmin vücuttan çıkarılması
• Enfeksiyonun kana yayılmasını durdurmak
• Kedinin yaşamını kurtarmak
• Tekrar pyometra gelişimini engellemek

Pyometra Ameliyatı Riskli midir?

Evet, özellikle geç teşhis edilmiş ve kapalı pyometra vakalarında risk artar.
Kedinin yaşı, genel sağlık durumu, böbrek fonksiyonları ve enfeksiyonun yayılımına bağlı olarak komplikasyonlar gelişebilir.

Olası riskler:

• Anesteziye bağlı reaksiyonlar
• Enfeksiyonun kana karışması (sepsis)
• Ameliyat sonrası kanama
• Yara enfeksiyonu
• Organ hasarı (ileri vakalarda)

Ancak erken teşhis ve deneyimli bir veteriner cerrah sayesinde bu riskler minimuma indirilebilir.

Ameliyat Sonrası Bakım ve İyileşme Süreci

Pyometra ameliyatı sonrası bakım, kedinin hayatta kalması ve konforu için çok önemlidir.
Kedinizin veteriner kontrolü altında en az 24 saat kalması gerekebilir.

İyileşme sürecinde dikkat edilmesi gerekenler:

• Kediye yara yalama önleyici yakalık (Elizabeth tasması) takılmalıdır.
• Antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlar düzenli verilmelidir.
• Kedinin dinlenebileceği sessiz, sıcak bir alan sağlanmalıdır.
• Yara bölgesi günde birkaç kez kontrol edilmeli, kızarıklık veya akıntı varsa hemen veterinere bildirilmelidir.
• Beslenme iştahına göre düzenlenmeli, sıvı alımı artırılmalıdır.

İyileşme süreci genellikle 5-14 gün sürer. Bu sürenin sonunda dikişler alınır ve kedi normal yaşamına döner.

Pyometra Ameliyatı Sonrası Kedinin Yaşam Kalitesi

Pyometra ameliyatı geçiren kediler, rahim ve yumurtalıkları alındığı için bir daha kızgınlık dönemine girmezler.
Bu durum aynı zamanda meme tümörü gibi hormonla ilişkili hastalıkların görülme riskini de azaltır.

Ameliyat sonrasında kediler:

• Daha sakin ve dengeli bir hale gelir,
• İştahta düzelme ve kilo artışı görülebilir,
• Ortalama yaşam süreleri uzar.

Pyometra Ameliyatı Önlenebilir mi?

Evet!
Kedinizin pyometra olmasını kısırlaştırma operasyonu ile tamamen önleyebilirsiniz.
Kısırlaştırma, sadece pyometra değil, rahim ve yumurtalık tümörleri gibi birçok hastalığın da önüne geçer.

Kedilerde Pyometra Önleme Yöntemleri

• Kısırlaştırma, pyometra hastalığını önlemenin en etkili yoludur.
• Kızgınlık dönemlerinde hormon baskılayıcı ilaçlar kullanmayın.
• Kedinizin genel sağlığını ve davranış değişikliklerini düzenli takip edin.
• Düzenli veteriner kontrollerini aksatmayın.

Kedilerde pyometra, erken teşhis edilmezse ölümle sonuçlanabilecek ciddi bir hastalıktır. Bu nedenle dişi kedilerin zamanında kısırlaştırılması, hem sağlıklı hem de uzun bir ömür sürmeleri için en güvenli yoldur.
Unutmayın, erken teşhis hayat kurtarır!

Kedilerde pyometra, kısırlaştırılmamış dişi kedilerde görülen ciddi bir rahim enfeksiyonudur. Belirtileri, tedavisi ve korunma yöntemleri hakkında detaylı bilgi alın. Veteriner Hekim Emre Uçak