Polikistik Böbrek Hastalığı

PKD; polycystic kidney disease

PKD böbreklerde çok sayıda sıvı dolu kistin bulunduğu bir hastalıktır.  Pers (İran) kedileri ve Exotic shorthair kedilerinde sık görülen otozomal dominant bir gen hastalığıdır. Yani kalıtsal bir hastalıktır. Yavrunun ebeveyninde bu genin bulunması halinde yavruya geçme olasılığı %50 dir. Yavru doğduğunda böbreklerinde kistler mevcuttur ancak küçüktürler. Yaşın ilerlemesiyle kistler büyüyerek böbrek problemlerine( kronik böbrek yetmezliği) neden olurlar.

PKD görülme zamanı?

Genelde kistler çok yavaş büyürler bu yüzden yaşamı tehdit eden sorunlar 7-8 yaşlarında anca görülür. Nadir olarak daha erken yaştada görülebilir, şuanda belirli bir kedide kistlerin büyüme hızı tespit edilememektedir.

PKD ne kadar yaygındır?

Araştımalara göre pers ve shorthair kedilerde yaklaşık %30 dur. Her üç kediden birinin bu hastalığa yakalandığını gösterir. Son yıllarda özellikle gelişmiş ülkelerdeki hayvan sahiplerinin ön üreme testlerini yaptırmasıyla yaygınlık azalsada  bir çok ülkede yaygınlık devam etmektedir.

Bu kadar yaygın olmasının sebebide ancak ileri yaşlarda klinik bulgular gösteren kedilerin bu yaşlara kadar çoktan defalarca çiftleşmesi ve bazı yavrularına hastalık genini aktarmış olmasıdır.

PKD geninin ebeveynden yavruya geçişi?

Tek bir otozomal baskın genin yavruya geçmesi söz konusudur. Geni alan kedinin etkilenmemesi söz konusu değildir, birkaç küçük kist veya bir çok kist şekillenebilir. Gen anne veya babadan alınabilir. Alınan genin heterezigot olması gerekir. Eğer hem anneden hem babadan beraber alınırsa yani homozigot olursa yavru doğumdan önce ölür.

PKD klinik bulgular nelerdir?

Klinik bulgular spesifik değildir. Depresyon, iştahsızlık, çok su içme ve çok idrar yapma( polidipsi-poliüri) ve kilo kaybı fark edilebilir. Bulgular kronik böbrek yetmezliğini gösterir. Bunun dışında uterus ve karaciğerde de kistler gelişebilir.

PKD nasıl tespit edilir?

Bahsedilen genin gen testi ile tespiti yapılabilir.

Diğer bir seçenek ultrason ile böbrekteki kistlerin varlığını tespit etmektir. Ancak bu kistler başlarda küçük olduğu için tespiti zordur. Genel olarak 10 aylık kedilerde deneyimli veteriner hekimler tarafından %100 lük bir tespit sağlanır.

Erken tanı hastalığın yaygınlığını azaltmada çok önemlidir. Hasta olduğu tespit edilen kedilerin kısırlaştırılması veya çiftleştirilmesine izin verilmemesi gerekir.

Yine erken tanı beslenme ve ilaç kullanımında kedinizin böbrek sağlığını her zaman göz önünde bulundurmanızı sağlar.

PKD tedavisi var mı?

Maalesef kistler için tedavi yoktur. Hastalık kronik böbrek yetmezliği( CKD) oluşturduğunda sadece destekleyici tedavi uygulanır. Kistlerin aşırı büyümesiyle kedi CKD den ölür.

Kaynakça: Internatioanal cat care.

              Prof. Dr. Nilufer AYTUĞ, köpek ve kedilerin iç hastalıkları kitabı.