Kedilerde Tükürük Bezi Tümörleri: Belirtiler, Teşhis ve Tedavi Yöntemleri

Kedilerde tükürük bezi tümörleri nadir görülse de ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Ağız çevresinde, boyunda veya çene altında oluşan bu tümörler genellikle fark edilmesi zor olduğu için erken teşhis hayati önem taşır. Bu yazımızda kedilerde tükürük bezi tümörlerinin nedenlerini, belirtilerini ve tedavi süreçlerini sade bir dille ele alacağız.

Tükürük Bezi Nedir?

Tükürük bezleri, kedinin yiyecekleri sindirmesine yardımcı olan tükürüğü üretir. Kedilerde dört ana çift tükürük bezi bulunur:

• Parotis (kulak altı bezi)
• Mandibular (çene altı bezi)
• Sublingual (dil altı bezi)
• Zigomatik (göz arkası bezi)

Bu bezlerden biri veya birkaçı tümöral bir yapıya dönüşebilir.

Tükürük Bezi Tümörlerinin Nedenleri

Kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte bazı faktörler risk oluşturabilir:

• Genetik yatkınlık
• Uzun süreli iltihaplar veya enfeksiyonlar
• Çevresel toksinler ve kimyasallar
• Yaşlılık (özellikle 10 yaş üzeri kedilerde daha sık görülür)

Belirtiler Nelerdir?

Tükürük bezi tümörleri yavaş büyüyen kitleler şeklinde ortaya çıkabilir. Ancak büyüdükçe çevre dokulara baskı yaparak şu belirtilere neden olur:

• Çene altında veya boyunda sert bir şişlik
• Ağız kokusu ve aşırı salya (tükürük) akışı
• Yutma güçlüğü veya ağrılı yutma
• Kilo kaybı ve iştahsızlık
• Yüz asimetrisi (tümör büyükse)
• Nadiren, kanlı tükürük veya ağızdan sıvı akışı

Bu belirtiler başka hastalıklarda da görülebileceği için veteriner muayenesi şarttır.

Teşhis Nasıl Konur?

Veteriner hekim öncelikle fiziksel muayene yapar, ardından şu testlerden bir veya birkaçını uygular:

• İnce iğne aspirasyonu (biyopsi): Tümörden hücre örneği alınır ve patolojiye gönderilir.
• Radyografi veya ultrason: Tümörün boyutu ve yayılımı değerlendirilir.
• BT veya MRI: Çene altı ve baş bölgesindeki derin dokuların incelenmesi için gerekebilir.

Bu testler sonucunda tümörün iyi huylu (benign) mu yoksa kötü huylu (malign) mu olduğu belirlenir.

Tedavi Seçenekleri

Tedavi, tümörün türüne ve yayılma durumuna göre değişir:

1. Cerrahi Müdahale:
   En yaygın tedavi yöntemidir. Tümörlü bezi tamamen çıkarmak amaçlanır. Erken evrede yapılan ameliyatlar genellikle başarılıdır.
2. Radyoterapi:
   Kötü huylu veya ameliyat sonrası kalıntı riski olan durumlarda kullanılır.
3. Kemoterapi:
   Nadiren uygulanır, ancak metastaz riski varsa tercih edilebilir.
4. Destek Tedaviler:
   Ağrı kontrolü, beslenme desteği ve bağışıklık sistemini güçlendiren tedaviler de sürece dahil edilir.
5. Tedavideki amaç hayvanın yaşam kalitesini arttırmak, ağrılarını dindirmek ve geri kalan ömrünü rahat bir şekilde geçirmesini sağlamaktır.

Prognoz (Hastalığın Seyri)

İyi huylu tükürük bezi tümörlerinde yaşam süresi genellikle uzundur. Ancak malign (kötü huylu) tümörlerde prognoz, erken teşhise ve ameliyatın başarısına bağlıdır. Yayılım varsa tedaviye rağmen yaşam süresi kısalabilir. Kedilerde tükürük bezi tümörleri çok karşılaşılan bir şey değildir ancak genelde kötü huyludur ve en yaygını genelde karsinom, adenokarsinomlardır.

Kediniz İçin Alabileceğiniz Önlemler

• Boyun ve çene altındaki şişlikleri düzenli kontrol edin.
• Kedinizin salya miktarında artış veya yutma güçlüğü fark ederseniz vakit kaybetmeden veterinere başvurun.
• Ağız ve diş sağlığı kontrollerini aksatmayın.

Kedilerde tükürük bezi tümörleri nadir ama ciddi bir durumdur. Erken fark edilen vakalarda tedavi başarısı oldukça yüksektir. Düzenli veteriner kontrolleri ve dikkatli gözlem, minik dostunuzun sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmesini sağlar.