Köpeklerde Agresyon
|Havlamak, ısırmak, rekabet ve saldırganlık köpeklerin doğasında olan davranış biçimleridir. Bazı köpeklerde bu davranışlar genetik veya çevresel etkenlerle daha baskın hale gelir. Agresyon sebepleri ve belirtileri hakkında bilgi sahibi olmamak köpeklerin ve bazı köpek ırklarının yanlış tanıtılmasına/anlaşılmasına sebep olmanın ötesinde, insanlarda ciddi anlamda tedirginlik oluşturuyor.
Köpeklerde agresyon çeşitlerinin en sık görülenleri;
Maternal (annelik) agresyonu: Yavruların varlığı ve annenin laktasyon sırasındaki hormonal durumu sonucu yavrularını koruma içgüdüsüyle ortaya çıkar.
Korku Agresyonu: Köpek kendisini tehlikede hissettiğinde gösterdiği tepkidir. Özellikle travma şoku kaynaklıdır. Hayvan sahibi köpeğini yüksek sesle sevgi sözcükleri söyleyip severken köpek bunun sevgi gösterisi olduğunu anlamayıp saldırı olarak algılayabilir. Başka köpeklerle karşılaştığında da köpek korku nedenli agresyon gösterebilir.
Koruyucu, Bölgesel ve Sahiplenici Agresyon: Köpek için değerli olan yemek, oyuncak, minder ve hatta sizin özel eşyalarınıza karşı tehdit belirdiğinde saldırganlık ortaya çıkabilir. Köpek, yaşadığı ve gezdiği bölgeleri de sahiplenerek bunlara karşı ortaya çıkan tehditlere saldırganlaşır.
Avcı Agresyonu: Bu saldırganlık tipinin kökeni, köpeğin doğal içgüdüsünde yatar. Bu köpekler kedi ve diğer küçük memelilere karşı çok saldırgandır. Koşan insan, kaçan canlı, bisiklet, motosiklet ve araba kovalama çabası buna örnek gösterilebilir. Bu tür köpeklerle karşılaşıldığında paniklememek, koşmamak, araçtaysak yavaşlayıp, durup tekrar hareket etmek köpeklerin tetiklenmesini engelleyecektir.
Dominant Agresyon: Köpeğin sosyal statü kazanmak için sahip olduğu bir içgüdüdür. Köpekler sürü halinde yaşarlar ve sürüde hiyerarşik bir düzen hüküm sürer. İnsanlarla birlikte yaşayan köpek, sürüdekine benzer şekilde hiyerarşik düzenin mümkün olduğunca yüksek bir basamağında yer almaya çalışır. Bu özellik dominant kişilikli hayvanlarda daha çok ortaya çıkar. Hiyerarşik düzenin istikrarsızlığı dominant saldırganlığı teşvik eder. Bu nedenle davranışlarda dikkatli olunması ve köpek doğasının tanınarak empati kurulması gerekir.
İnsanların bir çoğu köpekleri iyi anlayamadığından bilmeyerek onların tehdit olarak algılayabileceği bazı hareketleri tekrarlar. Örneğin en sevdiği yerden onu kaldırmak, oyuncaklarını almak, bağırarak sevmek, ani hareketlerde bulunmak, aniden kafasına doğru uzanarak sevmek, sertçe sevmek bunlardan bazılarıdır.
Köpekler de insanlar gibi farklı kişilik yapılarına sahiptir. Bu nedenle tepkileri değişkendir. Bazı köpekler içe kapanık ve uysalken bazıları daha gergin, hassas ve saldırgandır. Çok sinirli hayvanların davranışlarının iyileştirilmesi için farklı metotlar vardır fakat önce bir veteriner hekime danışılarak köpeğin mizacının altında yatan bir sağlık problemi olup olmadığının araştırılması gerekir.
Köpek her zaman kontrol altında bulundurulmalı ve hayvanın saldırgan tepkiler verdiği bilinen pozisyonlardan dikkatle kaçınılmalıdır. Örneğin köpek yeme karşı hassassa yemek yerken yanına asla yaklaşılmamalı ve aile bireylerinden herhangi birinin de yaklaşmasına izin verilmemelidir. Özel bir eşyanızı aldığı takdirde onu sahipleneceğinden geri almanız tehlike yaratabilir. Bu durumda elindekini, daha çekici bir şeyle değiştirmek daha kolay olacaktır. Örneğin televizyon kumandasını kaçırıp sakladıysa bir parça sevdiği yem ile kumandayı değiştirmeyi deneyebilirsiniz.
CEZALANDIRMA KESİNLİKLE KULLANILMASI ÖNERİLMEYEN BİR YÖNTEMDİR! Cezalandırma faydalı olmamasının yanı sıra hayvanın saldırgan mizacını daha da pekiştirir.
Yarışmalı oyunlara girmek de hayvanın salgırgan yapısını ve hırsını kamçılar.
Bu tip problemlerin çözümünde kısırlaştırma faydalı olur.
Kaynak: Etholoji (Hayvan Davranışları)-Yrd.Doç.Dr. Duygu Çakıroğlu
Verdiğiniz bilgilerden, ilköğretimde temel hayvan davranışlarının hayat bilgisi dersinde öğretilmesinin faydalı olacağını düşünüyorum.